Seksistowski Monteverdi na Opera Rara w Krakowie

W tym roku Opera Rara potrwa od 23 stycznia do 14 lutego 2020 roku. Festiwalowe wieczory spędzimy m.in. z kompozytorem Claudio Monteverdim. Jego przewrotny moralitet „Il ballo delle Ingrate” („Balet Pań Niewdzięcznych”) wykonany zostanie w MOCAK-u przez wybitnych artystów.

Utrzymany w konwencji francuskich ballets de cour,  „Il ballo delle Ingrate” powstał z okazji wesela syna księcia Vincenza Gonzagi. W operze antyczni bogowie – Wenus, Amor i Pluton – napominają kobiety „niewdzięczne”, czyli te, które gardzą miłością, by korzystały z życia i kochały namiętnie, bo inaczej czeka je ponury los w piekielnych czeluściach. Opis kobiet w dziele Monteverdiego wzbudzi dziś jednak wiele kontrowersji.

Amerykańska sopranistka i wykładowczyni uniwersytecka Caitlin Vincent opublikowała latem 2019 roku artykuł, którego sam już tytuł wzbudził gorące dyskusje: „Opera Is Stuck in a Racist, Sexist Past, While Many in the Audience Have Moved On” (Opera utknęła w rasistowskiej, pełnej seksizmu przeszłości, podczas gdy duża część publiczności poszła już naprzód). Według autorki klasyczne pozycje repertuaru, a więc utwory pochodzące sprzed trzystu, dwustu, stu lat, zawierają treści każące wielu dzisiejszym widzom kręcić się nerwowo w fotelach.

Przypadek „Il ballo delle Ingrate” nie jest tak drastyczny, jednak seksizm jego libretta pozostaje dość jaskrawy. Jednak, w utworze Monteverdiego to kobieta, wbrew swojej woli i potrzebom, ma być zawsze gotowa nieść rozkosz.

W spektaklu na festiwalu Opera Rara dzieło Monteverdiego zostanie uzupełnione kompozycjami młodej polskiej kompozytorki Teoniki Rożynek, która przerzuci pomost między barokiem i współczesnością. O jej muzyce pisano, że „ma w sobie moc kreowania obrazów” i „wydaje się wyrzeźbiona wprost w materii brzmieniowej”. Kinomani mogą ją kojarzyć ze ścieżki dźwiękowej do nagradzanego filmu Jagody Szelc „Wieża. Jasny dzień”. Z kłopotliwym przesłaniem dzieła zmierzy się reżyserka Magda Szpecht, należąca do tego samego co kompozytorka pokolenia. Na czele Capelli Cracoviensis stanie jeden z najciekawszych polskich klawesynistów – Marcin Świątkiewicz. Na scenie pojawią się Jolanta Kowalska-Pawlikowska (sopran), Vincenzo Capezzuto (alt), Ilona Szczepańska (alt), Piotr Windak (tenor) oraz Jerzy Butryn (bas).

„Il ballo delle Ingrate” zostanie wykonany na żywo 7, 10, 11 oraz 13 lutego 2020 r., o godz. 19.30 w Muzeum Sztuki Współczesnej, ul. Lipowa 4.

Foto z https://alchetron