"Pierwsi niepodlegli” – inauguracja projektu
O konieczności przypomnienie faktów historycznych debatowano podczas konferencji „Pierwsi Niepodlegli”, która odbyła się 22 marca w tarnowskim Ratuszu. Była to inauguracja dwuletniego projektu badawczo-edukacyjno-promocyjnego, którego celem jest przywrócenie pamięci o zrywach niepodległościowych w ówczesnej Galicji oraz na Śląsku Cieszyńskim.
Miejsce, w którym odbyło się spotkanie było nieprzypadkowe, bowiem właśnie w tarnowskim Ratuszu 30 października 1918 roku, na wniosek ówczesnego burmistrza Tadeusza Tertila Rada Miejska podjęła akt, który jest historycznym dowodem na to, że to właśnie Tarnów jako pierwszy odzyskał niepodległość. Stało się to kilkanaście dni wcześniej zanim władzę odzyskano w Warszawie. – Jest taki rodzaj wspólnej sprawy, którzy łączy nas niezależnie od jakichkolwiek poglądów, które wyznajemy. To jest patriotyzm, to jest ojczyzna, to jest Polska – mówił Roman Ciepiela, prezydent Tarnowa, przypominając wydarzenia sprzed blisko stu lat.
Poza Tarnowem projekt „Pierwsi Niepodlegli” tworzy sześć innych miast, które jako pierwsze odzyskały niepodległość. Są to: Kraków, Nowy Sącz, Rzeszów, Wadowice Zakopane i Cieszyn. W konferencji wzięli udział przedstawiciele samorządów wszystkich tych miast. – To z tych wszystkich miejsc wywodzili się pierwsi niepodlegli, czyli bohaterowie naszego projektu – mówił Piotr Dziża, inicjator przedsięwzięcia i koordynator projektu. Czas trwania projektu opiewał będzie na dwa lata. - Nasz projekt chcemy oprzeć na czterech filarach, cztery główne obszary działań. Pierwszym z nich jest organizacja cyklu sesji naukowych z udziałem lokalnych historyków, właśnie dziś ten segment inaugurujemy – podkreślał organizator. Poza sesjami naukowymi organizatorzy zaplanowali kampanie społeczne, podczas których wspominane będą wybrane postaci historyczne oraz gromadzenie pamiątek z okresu odzyskania niepodległości. Zwieńczeniem ma być realizacja pełnometrażowego, fabularyzowanego filmu dokumentalnego.
Opiekun całego projektu i głównym konsultantem historycznym jest prof. dr hab. Andrzej Chwalba, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Historycznego, kierujący Zakładem Antropologii Historycznej w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W rozmowach biorą udział także przedstawiciele innych pierwszych innych miast i instytucji zajmujący się tematyką pierwszej wojny światowej są to: Janusz T. Nowak (Muzeum Historyczne Miasta Krakowa), dr Miłosz Skrzypek (Uniwersytet Śląski), dr Jerzy Majka (Muzeum Historii Miasta Rzeszowa), dr Jerzy Giza (Nowy Sącz – Kraków), dr hab. Krzysztof Nowak (Uniwersytet Śląski), Lesław Dall (Zakopane) czy Michał Siwiec- Cielebon (Wadowice). W projekcie biorą udział także tarnowscy historycy i badacze historii między innymi dr Maria Żychowska, ks. dr Ryszard Banach, Antoni Sypek, Wojciech Sypek, Piotr Filip czy Mieczysław Czosnyka.
Szczegółowy program realizacji całego projektu dostępny będzie na mającej powstać w najbliższym czasie stronie internetowej poświęconej projektowi. -