Bieg na pamiątkę odzyskania wolności

103 lata temu Kraków jako pierwsze duże polskie miasto odzyskał niepodległość. Już od czwartku 28 października odbywają się z tej okazji obchody rocznicowe.

W ubiegłym roku z powodu pandemii nie odbył się tradycyjny Bieg Sztafetowy o szablę kpt. Antoniego Stawarza. W tym roku tradycja jest kontynuowana i bieg rozpoczął obchody 103. rocznicy wyzwolenia Krakowa spod władzy zaborczej. Tegoroczne obchody odbywają się od 28 do 31 października. W czwartek 28 października na stadionie Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego Kraków „Zachód" (pl. Na Groblach 23), odbył się bieg sztafetowy reprezentacji krakowskich liceów „O Szablę Kapitana Antoniego Stawarza". W piątek 29 października nastąpi złożenie kwiatów przy tablicy pamiątkowej na budynku magistratu w Rynku Podgórskim oraz przy pomniku na pl. Nieodległości. Natomiast 31 października o godz. 12:00, Prezydent Miasta Krakowa, Przewodniczący Rady Miasta Krakowa oraz Przewodniczący Dzielnic I Stare Miasto i XIII Podgórze złożą wspólnie kwiaty przy wieży Ratuszowej.

Obchody rocznicowe upamiętniają wydarzenia z 31 października 1918 r. Tego dnia Kraków przestał być częścią habsburskiej monarchii i jako jeden z pierwszych obszarów Polski odzyskał wolność od zaborców. W październiku mieszkańcy Krakowa postanowili wziąć sprawy w swoje ręce. Polscy posłowie do austriackiego parlamentu, krakowscy działacze niepodległościowi, społeczni i samorządowi oraz c. k. oficerowie polskiej narodowości doprowadzili do pokojowego przejęcia władzy.

W Krakowie symboliczny wymiar miało objęcie przez polskich żołnierzy – ubranych jeszcze w austriackie mundury, ale z biało-czerwonymi kotylionami – odwachu pod Wieżą Ratuszową. Posterunek został przejęty z pełnym ceremoniałem wojskowym od żołnierzy austriackich, a chwilę potem na Wieży Ratuszowej powieszono polskie barwy. Temu wydarzeniu towarzyszyły tłumy krakowian. W budynku magistratu, gdzie toczyły się negocjacje między Polakami i Austriakami, dowódca austriackiego garnizonu podpisał akt kapitulacji.

Miasto, w tym budynki Twierdzy Kraków – forty i magazyny wojskowe - przejęto bez walki. Dzięki determinacji i błyskawicznemu tempu działań Kraków odzyskał niepodległość dużo wcześniej niż reszta kraju i wyprzedza w ten sposób datę oficjalnie przyjętą do upamiętnienia odzyskania niepodległości przez Polskę, czyli 11 listopada.

Dla uczczenia tego wydarzenia co roku dokonywana jest symboliczna zmiana warty i organizowany jest wspomniany wcześniej bieg sztafetowy, w którym bierze udział młodzież z najstarszych krakowskich liceów.

Fot. Katarzyna Maleta-Madejska