Ogólna charakterystyka regionów

Wędrowanie i poznawanie jest cechą człowieka szczególnie mu bliską, dzięki nim spełnia się odwieczna tęsknota za wolną przestrzenią i przyrodzona ciekawość świata. To w skali globalnej, na naszym zaś lokalnym bocheńskim gruncie, nie odżegnując się od powyższych stwierdzeń, pozwólmy sobie na część tej przestrzeni i pewien zasięg ciekawości poznawania.

Kontynuując rozpoczęte jakiś czas temu krajoznawcze wątki o Ziemi Bocheńskiej podróżujmy dalej, przemieszczając się jej najciekawszymi trasami, środkiem i po obrzeżach, zahaczając niekiedy i na obszary ościenne żywo niegdyś z bocheńszczyzną związane.

W tej podróży towarzyszyć nam będą współczesne krajowidoki zwane już dziś krajobrazami, przewijać się będą wątki historii i dzieje ujęte legendą, nie powinno też zabraknąć wszystkich innych komponentów wyrażających piękno naszych ojcowizn.

Te podstawowe pojęcia składają się na treści naszego poznawania, które obudowane urzędową definicją noszą miano krajoznawstwa .

„Krajoznawstwo jest ruchem społecznym jednoczącym młodych i dorosłych, rozwija się w oparciu o różnorodne formy turystyki czynnie uprawiane przez krajoznawców, dąży do gromadzenia i upowszechniania wiedzy o kraju ojczystym oraz utrwalania i pomnażania jego zasobów przyrody i kultury.”

Regiony geograficzne w powiecie bocheńskim

W tym duchu przenieśmy się teraz w geograficzną przestrzeń naszej małej ojczyzny, podróż poprzez jej krajobrazy, unaoczni nam różnorodność oraz bogactwo środowisk przyrodniczych i kulturowych rozciągniętych na tym stosunkowo niewielkim obszarze. Ale zanim wyruszymy wirtualnie, a potem fizycznie poprzez krainy geograficzne, nie obejdzie się bez krótkiej lekcji geografii, pozwoli nam ona na w miarę swobodne poruszanie się w tej materii. W przyjętym powszechnie podziale Polski na regiony geograficzne, w obszarze powiatu bocheńskiego znajdują się trzy makroregiony (duże jednostki regionalne), a to: Kotlina Sandomierska, Pogórze Zachodniobeskidzkie (część Pogórza Karpackiego oraz Beskidy Zachodnie.

Pierwszy z tych makroregionów – Kotlina Sandomierska rozciągająca się w północnej części powiatu, zajmuje mniej więcej połowę jego obszaru. Południową część wypełniają zaś dwa pozostałe makroregiony: Pogórze Zachodniobeskidzkiego oraz niewielkie, północne partie Beskidów Zachodnich.

Zatem pierwsze spostrzeżenia natury hipsometrycznej w przestrzeni powiatu, każą widzieć nizinną północ i górzyste południe.

W obrębie makroregionu Kotlina Sandomierska, geografowie wydzielili dwie jednostki niższego rzędu - mezoregiony, a to: Nizinę Nadwiślańską – obszar rozciągający się między Wisłą na północy, a brzegiem falistych wzniesień, którędy biegnie linia kolejowa i droga z Krakowa do Tarnowa oraz Podgórze Bocheńskie, które tworzą owe wzgórza rozciągające się na zachód i wschód od Bochni, nie przekraczające na południu linii dolin, od Nieszkowic Małych na zachodzie, poprzez Dąbrowicę, Kurów i Brzeźnicę na wschodzie. Kolejną, położoną w kierunku południowym krainą, jest makroregion Pogórza Zachodniobeskidzkiego, a w jego obrębie dwie mniejsze jednostki – mezoregiony, takich jest dwa – Pogórze Wiśnickie oraz niewielkie skrawki Pogórza Rożnowskiego w południowo – wschodniej jego części. Poza nim, na samych południowych krańcach powierzchni administracyjnej bocheńszczyzny, znajduje się już tylko niewielki obszar makroregionu Beskid Zachodni, jego część zwana: mezoregion Beskid Wyspowy. Po nieco nudnym ale koniecznym wstępie, odsłonić się już będą mogły sielskie krajobrazy owych mezoregionów, z których słynie nasza Ziemia Bocheńska.