Małopolski Szlak Owocowy
Wytyczanie tematycznych regionalnych szlaków turystycznych, to stosunkowo młode zjawisko w zakresie promocji turystyki, a równolegle z nią produktu regionalnego. Promowanie tą drogą poszczególnych regionów pozwala odkryć w nich nowe wartości, ożywić mało znane i niedoceniane dotąd zasoby, otworzyć drogę dla pełniejszego turystycznego poznania. Zaistniały na mapie turystycznej w 2003 r.
Małopolski Szlak Owocowy przebiega już przez 23 gminy województwa małopolskiego łącząc około 300 obiektów – gospodarstw sadowniczych. Wyodrębniony w nim tzw. Gościniec Podkarpacki obejmuje jak na razie dwie gminy leżące w obszarze Pogórza Wiśnickiego (gmina Łapanów i gmina Trzciana). Należy sądzić, iż będzie to szlak rozwojowy, ponieważ teren Pogórza posiada stosowne warunki przyrodnicze i społeczne, by akcja taka z powodzeniem była kontynuowana. Małopolski szlak Owocowy jest ofertą turystyczno – handlową regionów, gdzie skoncentrowana jest towarowa produkcja sadownicza i uprawa roślin jagodowych.
Owocowy szlak to nie tylko dary sadów i ogrodów, szlak wiodący południowymi obszarami Pogórza to również obcowanie w jego malowniczym, pełnym dookolnych widoków krajobrazie, panoramicznych widoków na wyższe, środkowe jego partie i na jeszcze wyższe północne skłony Beskidów, a przede wszystkim mało przekształconym środowisku przyrodniczym. Bowiem Małopolski Szlak Owocowy, to przebywanie wśród wiejskiej urbanistycznej przestrzeni, jeszcze odmiennej krajobrazem i sposobem życia od uciążliwych zespołów miejskich molochów. Owocowy Szlak jest równocześnie drogą do poznania tożsamości wsi, pisanej jej historią, zabytkami, swoistym bytem.
Logo szlaku stanowią przenikające się zarysy jabłek, cała trasa szlaku została właśnie oznakowana planszami z takim znakiem. Spotkać je można na poboczu dróg, a przy gospodarstwach, które oferują plony swych sadów. Tablice wskazują gospodarstwa tworzące produkt regionalny, w których dokonać można degustacji i zakupu darów sadów i ogrodów, a także ich przetworów domowej roboty.
Owoce Małopolskiego Szlaku Owocowego to: jabłka, śliwy, truskawki, borówki, gruszki, wiśnie, czereśnie, brzoskwinie, czarne i czerwone porzeczki, agrest, maliny, aronia, orzechy oraz winogrona. Na terenie województwa małopolskiego produkcją sadowniczą wyróżniają się takie gminy jak: Łącko, Raciechowice, Jodłownik, Podegrodzie, Gdów ale z owocami kojarzy się też kilka gmin powiatu bocheńskiego. Szlak Owocowy przebiega np. przez 7 sołectw gminy Bochnia, są to: Damienice, Chełm, Gierczyce, Nieszkowice Małe, Buczyna, Grabina, Wola Nieszkowska. W gminie Łapanów sołectw przez ktróe przebieha Szlak Owocowy jest 6: Tarnawa, Zbydniów, Boczów, Brzezowa, Kobylec, Sobolów.
Wybitnym rejonem sadowniczym jest południowa część Pogórza Wiśnickiego, czyli gmina Trzciana.
Przy budynku Urzędu Gminy w Trzcianie ustawiona jest plansza sygnująca istnienie na terenie gminy gospodarstw sadowniczych (10) wraz z schematem ich lokalizacji. W gminie Trzciana ponad 13% użytków rolnych zajmują sady, produkcją sadowniczą wyróżniają się wsie: Leszczyna oraz Kamionna. Korzystne położenie terenowe (na wierzchowinach) posiada wieś Leszczyna.
Mieszkańcy wsi przez długie lata trudnili się uprawą lnu, konopii, prosa i chmielu. Po latach rodzaj upraw uległ daleko idącym zmianom, jako że folwarki w dobrach Lubomirskich (należała również do nich i Leszczyna) dostarczały według spisu z 1660 r. żyto, pszenicę, jęczmień i owies. Na zmianę ziemiopłodów trzeba było czekać kolejne 300 lat, bowiem „kariera” sadowniczej wioski Leszczyna rozpoczęła się w latach 70-tych ubiegłego wieku. Wówczas to mieszkańcy wykorzystując dogodny mikroklimat słonecznych wzgórz założyli zblokowany sad. Była to pionierska i jedna z największych inwestycji tego typu w Polsce. Wkrótce rolnicze zagony pokryły się kolejną nowoczesną formą gospodarowania. Jak okiem sięgnąć widać wśród sadów lśniące się tafle szklarni i foliowe tunele, rosną w nich kwiaty i warzywa.
Owocowy Podkarpacki Gościniec doprowadza do Kamionnej, sady i ogrody Kamionnej dostarczają na rynek moc różnorodnych, twardych i miękkich owoców, wędrują one w świat nie tylko w samej świeżej postaci. W Kamionnej powstał prywatny zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego zamieniający owo miejscowe bogactwo w szeroką gamę kolorów i smaków, tradycyjnych kompotów oraz jarzynowych marynat i sałatek. Smacznego.
W roku bieżącym powstała nowa forma promocji bogatych w sady owocowe terenów pod nazwą „Na Śliwkowym Szlaku”. Z obszaru pow. bocheńskiego uczestniczy w tym programie gmina Lipnica Murowana.
Rekomendując Małopolski Szlak Owocowy trzeba też wspomnieć o licznej sieci, dobrze przygotowanych dla obsługi ruchu turystycznego gospodarstw agroturystycznych. Wpisują się one w charakter szlaku i mogą stanowić cenne uzupełnienie tych rolniczych wartości bocheńszczyzny. Dla zainteresowanych taką formą wypoczynku czy turystycznej przygody podajemy adres strony internetowej Stowarzyszenia Agroturystycznego Galicyjskie Gospodarstwa Gościnne, jego trzy koła terenowe znajdują się na terenie powiatu bocheńskiego (Bochnia, Nowy Wiśnicz, Żegocina).
Czesław Anioł