Kościoły na Ziemi Bocheńskiej (V)
Podążając drogą krajową z Limanowej w kierunku Bochni, czyli z gór ku nizinom, będziemy mieć okazję nawiedzić kilka świątyń należących do dekanatu lipnickiego, są to kościoły w Żegocinie, Łąkcie Górnej, Muchówce i Połomiu Dużym. (fot. 0)
Żegocina, Łąkta Górna, Muchówka, Połom Duży
Żegocina
Potwierdzona zapisami historia parafii w Żegocinie zaczyna się w I-szej połowie XIV w. (wykazy świętopietrza), zapewne był też wówczas i kościół. Pierwotnie kościół funkcjonował pod wezwaniem św. Marii Magdaleny, później św. Mikołaja, które to patrocinium przetrwało do dzisiaj. Pierwotnie drewniany kościół na przestrzeni swych dziejów był przebudowywany, w XVIII w. włączono np. w obręb jego bryły stojącą dotąd obok kościoła dzwonnicę. Z ikonografii tego kościoła zachował się jedynie rysunek Jana Matejki z 1865 r. przedstawiający wnętrze kruchty kościoła z kropielnicą i ozdobnym okuciem drzwi.(fot. 5)
Pod koniec XIX w. zły stan techniczny tejże budowli skłonił parafian do wzniesienia nowej, tym razem murowanej (z kamienia) świątyni. Budowę jej zakończono w 1896 r., budowla nie posiada wyraźnie określonego stylu architektonicznego. Korpus kościoła jest wykształcony w trzy nawy, główna w pełnej wysokości zakończona wielobocznym prezbiterium. Wieża, pełniąca funkcję dzwonnicy połączona jest organicznie z korpusem kościoła, nadbudowana na przełomie lat 20-tych i 30-tych XX w. Wystrój kościoła nie jest jednorodny, jest fundacją wielu darczyńców, jak i wykonawców. Ołtarze wykonane zostały przez mistrzów z Tyrolu i stamtąd przywiezione – fundacja właścicieli majątków ziemskich w Łąkcie Górnej, Bytomsku oraz parafian.
W ołtarzu głównym znajdują się figury Serca Jezusowego, św. Kazimierza, św. Szymona z Lipnicy oraz św. Mikołaja patrona kościoła (u szczytu). Nowa świątynia przejęła też część wyposażenia z dawnego kościoła, a to: rokokową ambonę, obraz Matki Bożej z XVIII wieku, gotycką chrzcielnicę, figury na tęczy z końca XVI wieku. Do wystroju kościoła wnieśli też swój wkład miejscowi artyści – Jakub i Kazimierz Juszczykowie, wykonali ołtarz Matki Bożej Niepokalanie Poczętej oraz niektóre snycerskie elementy architektoniczne. Wieża zwieńczona hełmem nawiązującym do wyglądu z czasów baroku. Mieści zabytkowy dzwon o imieniu „Urban” przeniesiony na tę wieżę z dzwonnicy starego kościoła. W 1967 r. przybyły dalsze dwa dzwony, nazwano je: "Maria" i "Wojciech".
Stojący na niewielkim wzniesieniu żegociński kościół parafialny otoczony jest niewysokim, kamiennym murem wykonanym już po jego konsekracji. Po jego drugiej stronie zachowały się jeszcze mogiły żołnierskie z założonego tu w początkowej fazie działań I-szej wojny światowej cmentarza, kościół pełnił w tym czasie rolę szpitala polowego. Nie dawno zakończony został remont kościoła (więźba dachu wieży oraz pokrycie jej blacą, także sygnaturka otrzymała nowe pokrycie. (fot. 1, 2, 3, 4, 6)
Łąkta Górna
Jak w przypadku wielu parafii na bocheńszczyźnie, również ta w Łąkcie Górnej jest parafią nową, powstała w 1986 r. wraz z poświęceniem świeżo wzniesionej przez społeczeństwo Łąkty Górnej kaplicy. W trzy lata później młoda parafia podjęła trud wzniesienia prawdziwej świątyni pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy, której wizerunek wniesiony został do nowego kościoła w 5 lat od chwili rozpoczęcia jego budowy. W dolinie Potoku Saneckiego pojawiła się nowa świątynia.
Obszerne, jednonawowe wnętrze pełne jest światła i jasnych barw ścianę wschodnią wypełnia bogata tematyka, której centralne miejsce zajmuje patronka kościoła Matka Boża Nieustającej Pomocy. Ponad nią wznosi się krzyż z Chrystusem i Aniołami, bezpośrednio nad stołem ołtarza stanęły figury św. Wojciecha, św. Kingi, bł. Karoliny Kózkówny i św. Stanisława.
Nad wejściem do kościoła usytuowanym od strony zachodniej, wznosi się wieża zakończona spiczastym hełmem, zawisły w niej trzy, różnej wielkości dzwony: Stanisław, Maria, Józef. (fot. 7 – 11)
Muchówka
Historia kościoła w tej niewielkiej miejscowości rozpoczyna się jeszcze w latach przedwojennych ( II wojna światowa), a ukończono go, gdy już trwała okupacja niemiecka. W ślad za powstaniem świątyni poszło i powołanie w Muchówce parafii (1948 r.), tym samym wieś wyodrębniła się nie tylko administracyjnie z macierzystej Królówki, ale także z tej parafii.
Niewielki, jednonawowy kościół zbudowany jest z kamienia z ceglanymi uzupełnieniami, zajmuje centralne miejsce we wsi, na skrzyżowaniu dróg w kierunku Bochni, Limanowej i Lipnicy Murowanej. Od strony zachodniej wznosi się wieża zakończona blaszanym dachem o baniastym kształcie, jest zarazem dzwonnicą mieszczącą 3 nieduże spiżowe dzwony. Z boków wieży i ściany frontalnej nawy wychodzą niewielkie balkony, nad nimi widoczne są wyryte w piaskowcu płaskorzeźby, przedstawiają św. Szymona z Lipnicy i bł. Karolinę Kózkówną, poniżej zaś figury Matki Bożej i św. Józefa.
W obejściu kościelnym znajduje się ciekawa kamienna kapliczka z początków XX w. z figurkami Matki Bożej i świętych. W prezbiterium wykształconym w formę absydy znajduje się obraz patronalny Najświętszego Serca Pana Jezusa, wypełnia ołtarz główny, który wykonany został w manierze gotyckiej, podobnie jak i ołtarze boczne. Ściany i sufit pokryte są polichromią figuralną, malowidła prezentują sceny z życia Chrystusa i świętych. (fot. 12 – 15)
Połom Duży
Kościół, a raczej kaplica w Połomiu Dużym jest kościołem filialnym parafii p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Nowym Wiśniczu. Budowę kaplicy stojącej przy drodze Bochnia – Limanowa rozpoczęto w 1984 r., kamień węgielny wmurowany w ścianę kościoła poświęcił w Rzymie Ojciec Święty Jan Paweł II. (fot. 16 – 19)
c.d.n.
Czesław Anioł