Kościoły na Ziemi Bocheńskiej (III)
Urbanistyczny krajobraz Łapanowa ozdabiają dwie świątynie, starsza z początków XVI w. oraz współczesna, wzniesiona pod koniec XX w. przejmująca od wiekowej już świątyni wszelkie wydarzenia liturgiczne i posługę duszpasterską.
Łapanów - Kościół p.w. św. Bartłomieja
Pierwszego kościoła w Łapanowie nie znamy , pochodził zapewne z czasów powołania w Łapanowie parafii, o czym wspominają raporty świętopietrza (początek XIV w.). Kościół, który podziwiać możemy do dzisiaj, stanął w Łapanowie w roku 1529 w panującym jeszcze podówczas stylu gotyckim i konstrukcji zrębowej. Ten zabytkowy kościół jest trójnawowy, przedzielony symbolicznie słupami (dwie z nich, kręcone kolumny przy prezbiterium). Prezbiterium w stosunku do nawy jest zwężone, oddzielone belką tęczy, na której stoją figury z Grupy Ukrzyżowania. W roku 1614 nastąpiła pierwsza przebudowa kościoła, obniżono wtedy dach oraz dobudowano kaplicę z kopulastym dachem.
Zmienił się równocześnie wewnętrzny wystrój kościoła na współczesny temu okresowi. W świątyni przetrwało jednakże wiele cennego wyposażenia z okresu jego budowy. Z XVI w. pochodzi późnogotycki posąg Zmartwychwstałego Chrystusa, rzeźba w drewnie. Mniej więcej o wiek wcześniejsza jest natomiast gotycka, kamienna chrzcielnica w formie kielichowej z dekoracją architektoniczną.
Główny ołtarz w kościele, późnobarokowy (1873 r.) jest prawdopodobnie dziełem snycerza i rzeźbiarza Piotra Korneckiego z Gdowa, w nim obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Obrazy znajdujące się w ołtarzach bocznych wykonane zostały w technice malarstwa tablicowego.
Na zewnątrz kościoła znajduje się wykonane przez miejscowych kamieniarzy epitafium ówczesnego właściciela Łapanowa Marcina Łapki, towarzysza husarskiego (zmarłego w 1652 r.). Przedstawiono go w postaci klęczącej, jest tu też drugie epitafium (w ramie) z samą inskrypcją z roku 1666. Wewnątrz kościoła znajduje się otoczony wielką czcią obraz Matki Boskiej Gromnicznej, wykonany został w stylu ludowym. W XVIII w. wzniesiono obok kościoła wolno stojącą dzwonnicę, typu słupowego z nadwieszoną izbicą i gontowym dachem namiotowym. Kolejna renowacja, a zarazem przebudowa łapanowskiego kościoła miała miejsce pod koniec XIX w., wówczas go poszerzono; w tym kształcie przetrwał do dnia dzisiejszego. Kościół z zewnątrz jest szalowany deskami, z dachów kaplicy i korpusu kościoła pokrytych gontami wznoszą się wieżyczki barokowe zwieńczone krzyżami. Kościół położony jest na wysokim w tym miejscu brzegu Stradomki, a otacza go krąg lip drobnolistnych, które wraz z modrzewiami i robinią są uznane za pomnik przyrody. Obecnie skończył się kolejny, tym razem kompleksowy remont kościoła przywracający mu niegdysiejszy stan.
Kościół p.w. Redemptor Hominis
Postępujący proces niszczenia substancji starego kościoła oraz niemożność pomieszczenia w nim wszystkich wiernych skłoniła parafian do podjęcia trudu wzniesienia nowego kościoła. Wybudowano go w latach 1977 - 1986, zaś konsekrację wraz z wezwaniem Chrystusa Odkupiciela Człowieka otrzymał w 2001 r. Przestronna nawa zakończona jest ołtarzem zdobionym mozaiką ze sceną Zmartwychwstania Pańskiego, na jej tle wznosi się krzyż z postacią Chrystusa. Charakterystycznym elementem wystroju kościoła Redemptor Hominis są witraże okienne z postaciami polskich świętych i błogosławionych. Przed wejściem do kościoła wznosi się ustawiona wraz z budową samej świątyni otwarta dzwonnica, ukształtowana w formę wieży.
Tarnawa - kościół p.w. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny
Pierwszy tarnawski kościół, jak mało który obrósł legendarnymi podaniami. Pojawia się więc w legendzie diabeł chcący go zburzyć ogromnym głazem, dowiedzieć się też można z ludowych gawęd, iż powstał on za skarby zabrane czarownicy przez jednego z Lubomirskich, dawnych właścicieli wsi.
Informację, iż w Tarnawie jest kościół poznać możemy z dzieł Jana Długosza, wspomniał on pod rokiem 1440 istnienie w Tarnawie kościoła. W kronikach parafialnych zapisano natomiast konsekrację kościoła i nadanie mu patrocinium Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, było to w roku 1628. Jeden z ówczesnych właścicieli wsi i kilkunastu innych w okolicy był niejaki Joachim Lubomirski, wyznawca kalwinizmu. W 1560 r. przekształcił on budynek kościoła na zbór kalwiński. Jego płaskorzeźbiony wizerunek zajmuje płytę nagrobną umieszczoną na wewnętrznej ścianie kościoła (przeniesiona z poprzedniego kościoła). Ponowne przywrócenie do funkcji kościoła katolickiego nastąpiło w 1583 r. Tenże kościół dożył swego czasu pod koniec wieku XVIII, toteż w roku 1803 w jego miejsce stanął nowy, wymurowany z kamienia.
Niewielki kościół w typie budowli barokowej, jest obiektem jednonawowym zakończonym wielobocznym prezbiterium. Obraz w ołtarzu głównym prezentuje scenę wręczania różańca św. Dominikowi, obok klęczy też św. Klara. Zabytkowym obiektem w kościele jest także kamienna chrzcielnica, pozostałość po starym kościele. W obejściu kościoła zakreślonego metalowym ogrodzeniem znajduje się arkadowa dzwonnica z trzema dzwonami.
c.d.n.
Czesław Anioł