W muzeum o ks. Stanisławie Stojałowskim
3 października o godz. 17.30 w Sali Portretowej Muzeum Stanisława Fischera w Bochni odbędzie się wykład dr Jerzego Polaka z Bielsko-Białej na temat działalności księdza Stanisława Stojałowskiego - trybuna ludowego, posła i obrońcy polskości w Galicji i na Śląsku Cieszyńskim.
Jednym z głośnych, a zarazem kontrowersyjnych polityków polskich w austriackiej Galicji był ks. Stanisław Stojałowski (1845-1911). Trybun ludowy, pierwszy działacz, który stworzył w tej dzielnicy samodzielny chłopski ruch społeczno-polityczny o charakterze chrześcijańskim i patriotycznym. Naraziło go to na wiele konfliktów z innymi siłami politycznymi, a zwłaszcza z hierarchią kościelną, których szczytowym momentem była rzucona nań w 1895 r. papieska klątwa, wkrótce zresztą odwołana. Był także wybitnym parlamentarzystą, zarówno w austriackiej Radzie Państwa, jak i w galicyjskim Sejmie Krajowym, w którym m. in. reprezentował powiat bocheński. Mało znanym etapem jego życia były lata 1901-1911, gdy mieszkał w pogranicznych, przemysłowych miastach o charakterze niemieckim – śląskim Bielsku i galicyjskiej Białej (obecnie Bielsko-Biała). Tam prowadził bogatą działalność wśród robotników i rzemieślników, stając się budzicielem ich polskości i zakładając organizacje związkowe, gospodarcze i polityczne o nastawieniu patriotycznym, antyniemieckim i antysocjalistycznym. Jego głównym dziełem na tym terenie był Dom Polski założony w 1902 r. w Bielsku.
Jerzy Polak (1954), mieszkaniec Bielska-Białej, dr nauk humanistycznych UJ, historyk i muzealnik, honorowy prezes Bielsko-Bialskiego Towarzystwa Historycznego, b. dyrektor Muzeum Okręgowego w Bielsku-Białej. Zajmuje się historią regionalną Śląska i Małopolski, w szczególności historią Bielska-Białej, Śląska Cieszyńskiego, Ziemi Oświęcimskiej i Ziemi Pszczyńskiej od XIII do XX w. oraz przemysłu i techniki tego rejonu. Autor wielu książek i artykułów naukowych i popularnych na ten temat, szeregu wystaw muzealnych, popularyzator historii regionalnej. Ostatnie publikacje: monografia miasta Białej, Poczet panów i książąt pszczyńskich, Bielsko-Biała w zwierciadle czasu. Wspomnienia mieszkańców, Dzieje Domu Polskiego w Bielsku-Białej.
Foto: Antoni Hajdecki, Pomnik ks. Stanisława Stojałowskiego w Dziewinie, pow. bocheński, 1938.