Animacje Daniela Szczechury w DKF Maciste
W czwartek 21 listopada DKF Maciste pokaże kilkanaście animowanych filmów Daniela Szczechury – jednego z najczęściej nagradzanych w Polsce i za granicą polskich animatorów. Wyboru filmów dokonał krytyk filmowy i miłośnik filmu animowanego, autor książki o Szczechurze, Jerzy Armata.
Armata już trzeci raz będzie gościć w klubie. Poprzednio prezentował filmy Ola Sroczyńskiego i Juliana Antonisza. Redaktor naczelny „Magazynu Stowarzyszenia Filmowców Polskich” opowie o każdym z filmów i nakreśli sylwetkę twórcy. Spotkanie z gościem poprowadzi Stanisław Liguziński.
"Chciałem szukać innych wartości w filmie animowanym. Zwłaszcza plastycznych. (...) film animowany niekoniecznie musi służyć do opowiadania zabawnych historyjek. Ja zresztą zabawnie opowiadać nie umiem. To nie mój genre. Zresztą Amerykanie czy Jugosłowianie są od nas w tym gatunku znacznie lepsi. Co mnie pociągało, to pewna metafizyka, niedopowiedzenie, sytuacje niezbyt realne" – tak Daniel Szczechura mówi o swojej twórczości.
Reżyser urodził się w 1930 w Wilczogębach. Studiował przez rok na ASP w Warszawie (1951-52). W 1958 ukończył historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. W 1962 ukończył studia na Wydziale Operatorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Był współzałożycielem warszawskiego Studenckiego Teatru Satyryków (STS) i autorem scenografii jego przedstawień. W latach 50. zrealizował kilkanaście filmów amatorskich na taśmie 16 mm, z których kilka uzyskało nagrody na konkursach filmowych, m.in. zrealizowane wspólnie z Andrzejem Błasińskim Spojrzenie. Od 1961 Szczechura realizował filmy w łódzkim Studiu Małych Form Filmowych Se-Ma-For. Od 1970 wykładowca warszawskiej ASP - prowadzi pracownię filmu animowanego przy wydziale grafiki. Wykładowca uczelni zagranicznych, m.in. Królewskiej Akademii Sztuki w Gandawie i Emily Carr College w Vancouver. Członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich, w latach 1970-73 w Zarządzie Głównym. Wiceprezes ASIFA (Międzynarodowego Stowarzyszenia Filmu Animowanego). Daniel Szczechura jest laureatem wielu nagród za twórczość w dziedzinie filmu animowanego. Otrzymał m.in. medal Złotego Grona za całokształt twórczości na 4. Wystawie i Sympozjum Plastyki "Złote Grono" w Zielonej Górze (1969), Nagrodę im. Zenona Wasilewskiego (1975), Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za całokształt twórczości filmowej w dziedzinie animacji (1975), Nagrodę Specjalną ASIFA za nieoceniony wkład w sztukę i rozwój filmu animowanego (1990) i nagrodę Gemma, Włoskiego Stowarzyszenia Filmu Animowanego.
Charakteryzując twórczość Szczechury, Jakub Socha pisał:
Szczechura cały czas szuka nowych sposobów wyrazu, nowych tematów, tak jakby jego ciekawość była wiecznie nienasycona i nieujarzmiona. Raz łączy animację ze scenami aktorskimi ("Konflikty", 1960), innym razem wystarcza mu jedynie prościutka, czarna kreska, która goni przez cały ekran i sukcesywnie go zamazuje ("Wykres", 1966), a kiedy indziej rzuca się w świat kolorów, metafor i symboli, wzorowanych na plastyce Stasysa Eidrigeviciusa ("Dobranocka", 1997) albo po prostu animuje fotografie ("Fatamorgana I", 1981 i "Fatamorgana II", 1983). W treści też wszystko się zmienia, może poza jednym - Szczechura zawsze dba, by jego filmy opowiadały jakąś historię albo przynajmniej anegdotkę. Czasami mówi w nich o działaniu aparatu władzy i różnych formach konformizmu ("Fotel", 1963; "Karol", 1966), czasami o życiu, które składa się z ciągu powtórzeń i nielicznych chwil epifanii ("Podróż", 1970), a czasem po prostu o poszukiwaniu szczęścia, które zawiera się w słowach: "Szczęście nie trwa w bezruchu. Ono także nas szuka" ("Dobranocka").
A Jerzy Armata uzupełniał:
Szczechura zawsze był przekorny i nieco kokietował. Wydaje się, że zebranie swoich najlepszych dokonań w jednym filmie jest świetnym pomysłem na to, by puste kinowe fotele wypełnić.
Szczechura nie daje się zaszufladkować, wciąż zmienia tematy, opracowanie plastyczne, poetykę i sposób przedstawiania swoich artystycznych wypowiedzi. Chronologiczne uszeregowanie filmów w Hobby nieco podważa ten pogląd. Wiele z jego wczesnych filmów nie jest oparta na autorskich scenariuszach, formę plastyczną z kolei traktuje Szczechura w sposób wtórny, niejako usługowy wobec treści. Tworzy on jednak kino ściśle autorskie, operujące własną, indywidualną optyką. Z zastrzeżeniem, że nie dotyczy ona treści i formy (choć i one są - rzecz jasna - istotne), a przede wszystkim myśli. Kino Szczechury zaczęło się od opisu rzeczywistości: satyrycznego, przejaskrawionego, szyderczego. Szybko tonację buffo zastąpiło spojrzenie bardziej poważne, a dokumentację naszej powierzchowności (tego, co zewnętrzne) zdominowało penetrowanie spraw, które siedzą ukryte głęboko w człowieku. (…) Filmy Szczechury tworzą swoisty żywot człowieka prawdziwego, a nie jakiegoś tam aktora, człowieka, dla którego akt twórczy stanowi przede wszystkim hobby, później dopiero profesję. Podobnie jak samo życie.
W ramach spotkania zobaczymy m.in. „Fotel”, „Wykres”, Skok”, „Podróż”, „Fatamorgana I”, „Karol”, „XYZ”.
O gościu:
Jerzy Armata gościł już w bocheńskim kinie Regis dwukrotnie, prezentując animacje Juliana Antoniszczaka i Ola Sroczyńskiego. Krytyk filmowy i muzyczny, dziennikarz, pedagog. W 1991 r. - redaktor w Studiu Filmów Animowanych w Krakowie, od 1992 r. - redaktor w krakowskim oddziale "Gazety Wyborczej". W latach 1985-1991 - adiunkt w Pracowni Filmu Animowanego krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Selekcjoner i juror wielu festiwali filmowych. Autor telewizyjnych cykli poświęconych filmom krótkometrażowym ("Małe Kino", "Dwóch ludzi z filmem", "Anima"). Laureat Nagrody Stowarzyszenia Filmowców Polskich za publikacje poświęcone polskiemu filmowi animowanemu (1989). Ekspert Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Autor monografii "Studio Filmów Animowanych w Krakowie" (1995), współtwórca książek (m.in. "Kino końca wieku", 2000; "Kręci nas Zebra. 20 lat Studia Filmowego Zebra", 2008; "Historia kina polskiego", 2006; "Polski film animowany", 2008, "Amerykański sen", 2009), encyklopedii (m.in. "Encyklopedia kina", 2003; "Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Film. Kinematografia", 1994; "Aktualizacje encyklopedyczne. Suplement do Wielkiej ilustrowanej encyklopedii powszechnej Wydawnictwa Gutenberga. Tom 8: Film", 1997; "Encyklopedia Krakowa", 2000), leksykonów i katalogów o tematyce filmowej. Kurator retrospektyw twórczości mistrzów polskiej animacji na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Era Nowe Horyzonty: w 2007 - Juliana Józefa Antonisza, w 2008 - Alexandra Sroczyńskiego (z tej okazji - książka "Kino-Olo, czyli Alexander Sroczyński Show"), w 2009 - Piotra Dumały, której towarzyszy książka "Śnione filmy Piotra Dumały".
DKF Maciste zaprasza: Jerzy Armata prezentuje: animacje Daniela Szczechury
Czwartek, 21 listopada, godz. 19:00,
kino Regis, duża sala
Bilety: 10 zł, dla członków DKF - 5 zł
Projekt dofinansowany ze środków PISF