Uzbornia 18 grudnia 1939 - Bochnia pamięta
W nocy z 16 na 17 grudnia 1939 roku dwóch mieszkańców Bochni: Zygmunt Krzyszkowski i Fryderyk Piątkowski dokonało zuchwałego napadu na posterunek policji niemieckiej, zlokalizowany w samym centrum miasta.
W wyniku walki, stoczonej następnie z Niemcami, dwóch policjantów zginęło, a jeden został ciężko ranny. Zginęli także obaj Polacy.
W odwecie władze niemieckie wydały rozkaz rozstrzelania 29 aresztantów, przetrzymywanych w areszcie Sadu Grodzkiego oraz zabrania z domów, a następnie rozstrzelania kolejnych 21-22 osób na podstawie specjalnie na ten cel przygotowanej listy.
W samo południe 18 grudnia obie grupy, liczące łącznie 50 osób, zostały przepędzone głównymi ulicami miasta, na oczach przerażonych mieszkańców, a następnie rozstrzelane na skraju lasku na wzgórzu Uzbornia. Jednemu ze skazańców udało się uciec dosłownie spod luf plutonu egzekucyjnego.
Po zakończonej egzekucji ciała ofiar zostały pogrzebane w miejscu stracenia przez przymuszonych do tego celu Żydów. W 1949 roku, w 10. rocznicę tego zbiorowego mordu na miejscu egzekucji społeczeństwo miasta ufundowało pomnik, poświęcony pamięci zamordowanych.
Egzekucja na Uzborni była pierwszą tego rodzaju akcją odwetową, po ustaniu działań zbrojnych na ziemiach polskich, włączonych do Generalnego Gubernatorstwa , w której Niemcy zastosowali zasadę odpowiedzialności zbiorowej w stosunku do ludności cywilnej.
W trakcie egzekucji wykonywane były zdjęcia, zebrane później w album. Po wojnie jeden jego egzemplarz wpadł się w ręce aliantów i stał się niemym świadkiem zbrodni, dokonanej na narodzie polskim.
Dokładnie w 70 rocznicę tamtych wydarzeń w piątek 18 grudnia w samo południe przy pomniku w lasku Uzbornia odbędzie się uroczystość, na którą złożą się: okolicznościowe przemówienia, modlitwa za rozstrzelanych, odsłonięcie tablic z ich nazwiskami i złożenie wieńców. Wcześniej, o godz. 10.30 w bazylice św. Mikołaja zostanie odprawiona Msza św. w intencji pomordowanych w egzekucji mieszkańców Bochni i okolic.
Natomiast dzień wcześniej, w czwartek 17 grudnia o godz. 17.30 w Muzeum im. St. Fischera odbędzie się Czwartkowy Wieczór Pamięci, który wypełnią: odczyt Zbigniewa Siudaka ze Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej - "Uzbornia 18 XII 1939 — odwet na Bochni" oraz pokaz filmu dokumentalnego "Album"