Mieszkaniec Bochni drugi w ilości oddanej krwi

W Polsce padł rekord wśród honorowych dawców krwi. Pan Andrzej Lis ze Starego Sącza oddał w sumie 100 litrów pełnowymiarowej krwi. Pozwoliło to wpisać ten wynik jako rekord „Guinnessa”. Ale ciekawą informacją dla Bochnian na pewno będzie i ta, że na drugim miejscu w Polsce, pod względem ilości oddanej krwi, jest mieszkaniec Bochni.

Musimy się pochwalić, że na terenie naszego oddziału jest dawca – mężczyzna, który oddał w sumie 80 litrów krwi - poinformowała nas koordynator bocheńskiego oddz. RCKiK, pielegniarka pani Elżbieta Nowak umożliwiając nam również kontakt z panem Janem Rynduchem.

Jan Rynduch, 50-cio letni mieszkaniec miasta Bochnia, miejscowy rekordzista w oddawaniu krwi, honorowy krwiodawca, obchodzi w tym roku trzydziestolecie swojego pierwzego zabiegu oddania krwi. Jest byłym wojskowym, ukończył Wojskowe Liceum Muzyczne w Gdańsku Oliwie, a ponieważ w pobliżu szkoły znajdował się Szpital Marynarki Wojennej to właśnie tam, w marcu1992 roku oddał swoją pierwszą donację.

Po ukończeniu szkoły, odbywał służbę w wojsku w charakterze muzyka, grającego głównie na perkusji, w Orkiestrze Reprezentacyjnej Krakowskiego Okręgu Wojskowego.

Całe swoje życie zawodowe spędził w służbie wojskowej i jak widać po ilości oddanej krwi, również w “honorowej służbie krwiodawców”. Sześć lat temu, w wieku 44 lat, uległ poważnemu wypadkowi samochodowemu w wyniku którego doznał paraliżu ciała, od szyi po kończyny dolne. Na skutek tego wypadku, musiał również zakończyć oddawanie krwi.

Obecnie porusza się całkiem sprawnie, jak twierdzi dzięki pomocy bożej i swojej wieloletniej intensywnej rehabilitacji. Jest pełen energii i chęci pomagania innym ludziom, cieszy się, że jego bliska rodzina również oddaje honorowo krew.

Przez niespełna 24 lata honorowego krwiodawstwa, oddał 80 litrów przeliczeniowych donacji krwi. Jest to ilość imponująca i świadcząca o niesamowitym zaangażowaniu w pomoc dla potrzebujących transfuzji krwi czy też innych jej składników.

W czasie rozmowy, wielokrotnie wspominał pielęgniarkę koordynatora Panią Elżbietę Nowak, z bocheńskiego szpitala, za wspaniałą atmosferę jaką potrafi wytworzyć w punkcie honorowego krwiodawstwa.

Na koniec puentuje, że ”w wojsku udało mu się przelać wiele litrów krwi za ojczyznę”.

Temat oddawania krwi dla każdego powinien być rzeczą istotną. Krew przydaje się nie tylko podczas operacji ale także podawana jest w leczeniu chorób przewlekłych, 2/3 przetoczeń odbywa się z powodu chronicznych problemów, w razie niedokrwistości czy też chorób nowotworowych układu krwiotwórczego. O zapotrzebowaniu na krew świadczy dobitnie to, że potrzebuje jej 1 na 10 osób hospitalizowanych.

Przykładowo:
6 jednostek krwi - przy operacji serca
20 jednostek krwi - przy przeszczepie wątroby
50 jednostek - trafia do ofiar wypadków
8 transfuzji płytek krwi potrzebują chorzy na choroby nowotworowe.

Od dawców pobiera się krew pełną, pytki krwi lub osocze.

Krwi nie da się wyprodukować!!!!

W Bochni Terenowy Oddział Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Krakowie mieści się Szpitalu Powiatowym im. bł. Marty Wieckiej przy ulicy Krakowskiej 31. Obejmuje swoim działaniem powiaty: bocheński, brzeski, a nawet jak podaje koordynator bocheńskiego oddz. RCKiK, pielegniarka Eżbieta Nowak, oddają u nas krew również dawcy z miasta i okolic Niepołomic.

W 2021 roku w naszym oddziale skupionych było ogółem 1917 dawców ( w tym ok. 300 kobiet ), a wszystkich donacji 4 324 jednostek. W tym roku zapowiada się dalszy wzrost gdyż do tej pory uzyskaliśmy już 2 640 donacji. Zgłosiło się 156 nowych dawców - w tym 111 mężczyzn i 45 kobiet.

Od września 2017 roku do dziś, w Terenowym Oddziale RCKiK w Bochni zanotowano 250 dawców krwi którzy zostali uhonorowani otrzymaniem odznaki „ Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu ”. Aby otrzymać tę odznakę, należało oddać co najmniej 20 l krwi lub odpowiadającej jej ilości innych składników krwi.

Jak informuje koordynator bocheńskiego oddziału Elżbieta Nowak, w ostatnim okresie wzmogło się zapotrzebowanie na krew ale równocześnie mamy więcej dawców co przekłada się w tym momencie na całkiem dobre zapasy krwi. Największe zapotrzebowanie jest na grupy ARh- , 0Rh- BRh-.

Pani E. Nowak podkreśla że „głównymi organizatorami akcji oddawania krwi są OSP i parafie z otaczających miejscowości. Wyjazdowe ekipy dotarły w tym roku do Leszczyny, Rzezawy, Dębna czy też Uszwi. Ostanio akcje oddawania krwi były w Połomiu Dużym i Łoniowej. Dla przykładu w Rajbrocie byliśmy w ostatnią niedzielę sierpnia".

W ruch honorowego krwiodawstwa zaangażowane są również szkoły: I i II Liceum Ogólnokształcące, Zespoły Szkół Nr 1,2 i 3 oraz zakłady pracy: Stalprodukt S.A., Canpack, Grupa Man Truck & Bus AG.

W bocheńskim oddziale, krew można oddawać w godzinach: 7:00 do 11:30 od poniedziałku do piątku.

Krew darem życia

Jak bardzo ważną rolę dla życia człowieka spełnia krew, nie trzeba nikogo przekonywać. Pokrótce przypomnijmy historię honorowego krwiodawstwa i jego rozwój w Polsce.

W 1935 roku Polski Czerwony Krzyż rozpoczął działalność na rzecz krwiolecznictwa. Przy szpitalu głównym PCK w Warszawie utworzono pierwszy w Polsce Instytut Pobierania i Konserwacji Krwi. Rok później uruchomiono w Łodzi Centralną stację wypadkową z ośrodkiem przetaczania krwi, a w 1938 powstał Ośrodek Przetaczania w Krakowie.

Przed II wojną światową Krwiodawstwo było głównie odpłatne, a pozyskiwanie krwi na drodze honorowego krwiodawstwa było marginalne. Jeszcze w 1958 roku, pozyskano 2,5% ilości krwi od honorowych krwiodawców , a obecnie jest to prawie 100%.
Po wojnie do 1948 roku utworzono 8 stacji Krwiodawstwa w różnych częściach kraju. Rok 1958 to oficjalny początek honorowego Krwiodawstwa w Polsce .Zaprzestano wówczas płatnego pobierania krwi z wyjątkiem dawców specjalnych jak np. osocze do produkcji surowic wzorcowych.

Obecnie w Polsce jest 21 Rejonowych Centrów Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa oraz 2 resortowe. 16 z nich znajduje się w stolicach województw: w Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Kielcach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu i Zielonej Górze. Kolejne 5 jest w miastach powiatowych: w Słupsku, Kaliszu, Radomiu Wałbrzychu i Raciborzu.

W 2021 roku w Polsce liczba dawców krwi wynosiła 615 927 osób , a donacji krwi i jej składników było 1 389 184. Donacja to jednorazowe oddanie krwi w ilości 450 ml.

Przed oddaniem krwi należy zapoznać się z informacjami dla kandydatów na krwiodawców, gdyż nie wszyscy chętni mogą zostać honorowymi dawcami krwi. Jest to związane z wiekiem, stanem zdrowia i przebytymi chorobami. Jednorazowo pobiera się tylko 450 ml pełnej krwi, a sam proces pobierania krwi trwa 5-8 minut. Należy doliczyć do tego czas na wypełnienie ankiety, rejestrację, oraz badania i wywiad lekarski co daje w sumie około 40 - 60 minut.

Każdy oddający krew po raz pierwszy, staje się automatycznie Honorowym Dawcą Krwi.

W środowiskach lokalnych, honorowi dawcy krwi i wolontariusze, skupieni są w klubach HDK.

Aby uhonorować dawców, w zależności od ilości oddanej krwi wprowadzono tzw. stopnie wraz z odznakami dla zasłużonych honorowych dawców krwi.
I tak:

Zasłużony Honorowy Dawca Krwi który oddał odpowiednią ilość krwi, lub odpowiadającej tej objętości, ilości innych jej składników, otrzymuje odpowiedni stopień -

3 st. - 5l /kobiety/ - 6l /mężczyzni/
2 st. - 10l /kobiety/ - 12l /mężczyzni/
1 st. - 15l /kobiet/ - 18l /mężczyzni/

Od 2016 roku, Honorowy Dawca Krwi który oddał 20 l krwi i więcej , otrzymuje tytuł „Honorowy Dawca Krwi - Zasłużony dla Zdrowia Narodu”, nadawany przez Ministerstwo Zdrowia.

Za oddanie krwi przysługują zadośćuczynienia :
• posiłek regeneracyjny / wartość kaloryczna 4500 kcal /
• bezpłatne wyniki badań diagnostycznych /grupa krwi, morfologia/
• zwrot kosztów zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa
• zwrot kosztów przejazdu do placówki publ. służby krwi
• karta ident. grupy krwi
• ulga podatkowa
• dzień wolny od nauki lub pracy – w dniu oddania krwi

Zasłużonemu Honorowemu Dawcy Krwi przysługują następujące przywileje:
- korzystanie poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej
- bezpłatne zaopatrzenie w leki podstawowe i uzupełniające / lista leków ustalana przez MZ / bezpłetne przejazdy komunikacją miejską dla ZHDK 1 stopnia /dotyczy
- np. miasta Krakowa,Nowego Sącza, Tarnowa i Zakopanego,
- ( w Tarnowie HDK przez okres 30 dni od daty każdorazowego oddania
- krwi udokumentowanego przez punkt krwiodawstwa ) W Bochni, HDK
- płacą za jednorazowy bilet 10 groszy, oraz zniżki na przejazdy PKP.

Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Krakowie skupia 14
Oddziałów Terenowych usytuowanych w miejscowościach: Bochnia, Gorlice,
2 oddziały w Krakowie, Limanowa, Myślenice, Nowy Sącz, Nowy Targ,
Oświęcim, Sucha Beskidzka, 2 oddziały w Tarnowie, Wadowice i Zakopane.

Za sprawy związane z pobieraniem, przechowywaniem, przetwarzaniem i dystrybucją krwi odpowiada Służba Krwi podległa Narodowemu Centrum Krwi w Warszawie.

Krzysztof Stompór

Czytaj także: Schrony przeciwlotniecze w Bochni - nie wystarczy dla wszytskich!