Jan Truś odwołany

Wczoraj ok. godz. 15 przedstawiciele Urzędu Gminy wręczyli Janowi Trusiowi, dyrektorowi Gminnego Centrum Kultury w Łapczycy zwolnienie z pracy w trybie natychmiastowym, czyli tzw. dyscyplinarkę. Stało się to o czym lokalne media mówiły już od tygodnia.

Wójt Marek Bzdek na naszą prośbę o komentarz odpowiedział, że jedynym jego komentarzem do sprawy jest zarządzenie odwołujące Jana Trusia i jego uzasadnienie. Poniżej prezentujemy je w całości.

Sam Jan Truś zapowiedział odwołanie do sądu pracy. Jego zdaniem jako dyrektor domu kultury nie jest pracownikiem samorządowym i ma większą autonomię. Pismo wystosowane przez Urząd Gminy zarzuca mu samowolne udanie się na jednodniowy urlop 19 października (dyrektor GCCziS był nieobecny na ostatniej sesji Rady Gminy poprzedniej kadencji).

Jan Truś będzie dowodził przed sądem, że zgodnie z Ustawą z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej miał prawo iść na urlop, powiadamiając przed tym władze samorządowe i wyznaczając następcę. Obydwie te rzeczy zrobił. Podobnie rzecz się miała 2 miesiące temu, kiedy poszedł na urlop wypoczynkowy po wyczerpujących dożynkach gminnych. Ta ostatnia okoliczność nie jest jednak wymieniana jako przyczyna zwolnienia z pracy, gdyż rzecz już się przedawniła. Wspomina się o niej jednak jako o przykładzie postępowania Jana Trusia. Urząd Gminy i sam odchodzący dyrektor prezentują zatem zupełnie inne rozumienie przepisów regulujących pracę placówki kulturalnej. Która strona ma rację?

Zgodnie z przytoczoną ustawą organ samorządowy przed wydaniem decyzji o zwolnieniu z pracy zapytał wszystkie organizacje i stowarzyszenia współpracujące z GCKCziS o opinię na temat zwalnianego. Jak nam powiedział Jan Truś, wszystkie opnie były dla niego pozytywne.

Treść odwołania:

ZARZĄDZENIE NR ORG.0050.121.2018

WÓJTA GMINY BOCHNIA

z dnia 16 listopada 2018 r.

w sprawie: odwołania Dyrektora Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa
i Sportu w Bochni.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r.
o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2018 r., poz. 1983) w związku z art. 30 ust. 2 pkt. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2018 r., poz. 994 z późn. zm.) oraz 68 i 70 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r., poz. 917)

po przeprowadzeniu procesu konsultacji w formie opiniowania - zamiaru odwołania ze stanowiska Dyrektora Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa
i Sportu w Bochni - z organizacjami zawodowymi i twórczymi w rozumieniu art. 15 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej

Wójt Gminy Bochnia postanawia, co następuje:

§ 1

1. Odwołuję Pana Jana Trusia ze stanowiska Dyrektora Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu w Bochni.

2. Odwołanie jest równoznaczne z rozwiązaniem umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z powołaniem się na okoliczności szczegółowo przedstawione w uzasadnieniu niniejszego Zarządzenia – odpowiadające przyczynie wymienionej w art. 52 ustawy Kodeks pracy.

3. Stosunek pracy na stanowisku Dyrektora Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu w Bochni nawiązany na podstawie powołania z dnia 29 listopada 2016 r. – rozwiąże się zatem bez zachowania okresu wypowiedzenia

§ 2

W przypadku uznania, że niniejsze odwołanie o skutkach rozwiązania umowy
o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia narusza przepisy prawa – pracownikowi przysługuje prawo żądania odszkodowania. Żądanie odszkodowania wnosi się do Sądu Pracy w Bochni ul. Kościuszki 4 – w terminie 21 dni od dnia otrzymania przedmiotowej korespondencji.

§ 3

Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podjęcia.

UZASADNIENIE

do Zarządzenia Wójta Gminy Bochnia z dnia 15 listopada 2018 r. w sprawie odwołania Dyrektora Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu
w Bochni.

Źródłem dla przedmiotowego uzasadnienia Zarządzenia Wójta Gminy Bochnia w sprawie odwołania Dyrektora Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu w Bochni są następujące wskazania:

1. Uchwała o odwołaniu (jak i powołaniu) danej osoby na stanowisko dyrektora instytucji kultury jest aktem o podwójnym charakterze, tj. aktem publicznoprawnym wywołującym skutki w zakresie prawa publicznego, a także aktem z zakresu prawa pracy wywołującym skutki w sferze prawa pracy.

[…]

1. Użyte przez ustawodawcę w przepisie art. 15 ust. 6 pkt 4 ustawy z 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej sformułowanie "może być odwołany" oznacza, że decyzja w tym zakresie pozostawiona uznaniu organu (organizatora), jednakże ograniczona przepisami prawa, nie może mieć dowolnego lub arbitralnego charakteru, lecz powinna zostać szczegółowo umotywowana w uzasadnieniu podjętego aktu (uchwały).

(por. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 4 października 2017 r., IV SA/Wr 363/17)

Stosunek pracy z Panem Janem Truś - Dyrektorem Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu w Bochni – został nawiązany na podstawie aktu powołania z dnia 29 listopada 2016 r. r. – na czas określony 7 lat licząc od dnia 1 grudnia 2016 r. Tym samym zatem wszelkie warunki związane
z rozwiązaniem przedstawionego stosunku pracy są regulowane wprost przez przepis art. 15 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej lub poprzez odesłanie w nim zawarte – przez przepisy Kodeksu pracy.

W kwestii faktycznej celem wykazania, iż w sprawie doszło do ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych – kolejno wskazuje się, iż powyższe wynika z następującej okoliczności:

Dyrektor Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu w Bochni dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych polegającego na nieświadczeniu pracy bez usprawiedliwienia we wskazanej Samorządowej Instytucji Kultury w dniu 19.10.2018 r.

Za wskazany okres 19.10.2018 r. w ewidencji czasu pracy Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu w Bochni ujawniono opis – urlop wypoczynkowy – niemniej co podstawowe dla przedmiotowej sprawy i złożonego oświadczenia – pracodawca nigdy nie wyrażał zgody na ten urlop.

Potwierdzić należy, że pracownik dzień wcześniej tj. 18.10.2018 r. z końcem godzin urzędowania Urzędu Gminy Bochnia skierował na jego adres w formie elektronicznej pismo informujące, że w dniu 19.10.2018 r. będzie przebywał na urlopie wypoczynkowym – niemniej jak wyżej wskazano – pracodawca nigdy nie wyrażał zgody/nie zaakceptował takiego urlopu.

Nie może umknąć uwadze w związku ze złożonym oświadczeniem o odwołaniu również forma przedstawionej korespondencji elektronicznej – gdzie
w istocie pracownik nie wnioskuje jak winien uczynić o udzielenie urlopu wypoczynkowego – lecz lekceważąc relacje pracownik – pracodawca – nie oczekując na żadną zgodę pracodawcy zawiadamia w istocie, że na urlopie wypoczynkowym będzie przebywał i dokładnie to samo wykonuje dzień później bez jakiejkolwiek zgody pracodawcy.

W kontekście stopnia zawinienia towarzyszącego przedstawionemu ciężkiemu naruszeniu podstawowych obowiązków pracowniczych przez Dyrektora Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu w Bochni – nie bez znaczenia pozostaje okoliczność, iż powyżej opisany przypadek nieświadczenia pracy bez usprawiedliwienia nie był jedynym w okresie bezpośrednio poprzedzającym złożenie przedmiotowego oświadczenia ze strony Dyrektora Gminnego Centrum Kultury Czytelnictwa i Sportu w Bochni – albowiem powyższe tożsame zachowanie miało miejsce już w dniach pomiędzy 27.08.2018 r. do 07.09.2018 r.

Wówczas to Dyrektor Gminnego Centrum Kultury Czytelnictwa i Sportu w Bochni Jan Truś – wykorzystał urlop wypoczynkowy co potwierdza ewidencja czasu pracy w Gminnym Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu w Bochni – pomimo, iż pracodawca nigdy nie wyrażał zgody na ten urlop.

Nie może umknąć uwadze okoliczność wykorzystania tego urlopu – gdzie na wniosek pracownika o udzielenie urlopu we wskazanym wyżej okresie – pracodawca kategorycznie oświadczył, iż na powyższe nie wyraża zgody – a pomimo to pracownik ignorując stanowisko pracodawcy na urlop się udał.

Sięgając do brzmienia przepisu art. 15 ust. 6 pkt. 3 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej – stanowi on na tę okoliczność:

„Dyrektor instytucji kultury powołany na czas określony może być odwołany przed upływem tego okresu […] 3) z powodu naruszenia przepisów prawa
w związku z zajmowanym stanowiskiem”

niewątpliwie zaś takim naruszeniem przepisów prawa w związku z zajmowanym stanowiskiem będzie jak w przedstawionych okolicznościach faktycznych nieświadczenie pracy bez usprawiedliwienia przez Dyrektora Samorządowej Instytucji Kultury.

w kwestii formalno-prawnej celem wykazania, iż w sprawie doszło do ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych na uwagę zasługuje następujące stanowisko:

W ścisłej korelacji z naruszeniem obowiązku zachowania porządku
i dyscypliny pozostaje nieusprawiedliwiona absencja pracownika. Nawet jednorazowa nieobecność w pracy – w zależności od okoliczności – może stanowić ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Tym bardziej w ten sposób należy traktować porzucenie pracy. Samowolne wykorzystywanie zwolnień od pracy, choćby urlopu wypoczynkowego albo dni na poszukiwanie pracy, również uprawnia pracodawcę do skorzystania z art. 52 § 1 pkt 1 k.p. W tym ostatnim przypadku wysłanie e-maila lub SMS-a – […] nie ekskulpuje pracownika

(por. K. Baran, kodeks pracy, komentarz, wyd. IV)

1. Urlop na żądanie stanowi część urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi, wobec czego ma identyczny do urlopu wypoczynkowego charakter prawny i poza wyjątkami przewidzianymi wyraźnie w ustawie (art. 168 in fine k.p., art. 163 § 1 zdanie trzecie k.p.), jak również wynikającymi
   z charakteru tego uprawnienia (np. możliwość dzielenia tego urlopu na części, czy obowiązek udzielenia urlopu w terminie wskazanym przez pracownika), stosują się do niego wynikające z Kodeksu pracy regulacje urlopowe.

[…]

1. Nie istnieją żadne racjonalne argumenty dla uzasadnienia stanowiska, że zawartemu w art. 1672 k.p. pojęciu "udzielić urlopu" należy nadawać jakieś inne znaczenie normatywne, a w szczególności, że do wykorzystania tego urlopu uprawnia pracownika samo złożenie wniosku, będącego żądaniem
   w rozumieniu art. 1672 k.p. Pracownik nie może zatem rozpocząć urlopu "na żądanie", dopóki pracodawca nie wyrazi na to zgody, czyli nie udzieli mu takiego urlopu.

(por. wyrok SN z dnia 16 września 2008 r., IIPK 26/08)

W kwestii wyczerpania procedury konsultacyjnej ze związkami zawodowymi oraz stowarzyszeniami zawodowymi i twórczymi – po myśli art. 15 ustawy
o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej

„1. Dyrektora instytucji kultury powołuje organizator na czas określony,
z zastrzeżeniem ust. 3, po zasięgnięciu opinii związków zawodowych działających w tej instytucji kultury oraz stowarzyszeń zawodowych
i twórczych właściwych ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez instytucję. Odwołanie dyrektora następuje w tym samym trybie

Ustawodawca wprowadzając obowiązek zasięgania opinii związków zawodowych oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych miał na uwadze przede wszystkim stworzenie możliwości wypowiedzenia się organizacji działających
w dziedzinie szeroko pojętej kultury, co do powołania lub odwołania dyrektora instytucji kultury funkcjonującej na terenie działania tej instytucji

(por. wyrok NSA w Warszawie z dnia 8.08.2012 r., IIOSK 1295/12)

Powyższe w sprawie nastąpiło w ten sposób – iż za pismem z dnia 30.10.2018 r. – Dyrektor Gminnego Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu w Bochni przedłożył do Wójta Gminy Bochnia szczegółowy wykaz stowarzyszeń zawodowych i twórczych związanych z działalnością instytucji kultury oraz takich do których pracownicy kierujący tą instytucją należą. Stosownie do tego wykazu skierowano do wszystkich tam wymienionych podmiotów wnioski o wydanie opinii co do zamiaru odwołania Dyrektora równoznacznego z rozwiązaniem umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia – z opisem dalej przyczyny uzasadniającej powyższe.

W ramach stworzenia możliwości wypowiedzenia się wskazanym organizacjom istotnie prezentowały one stanowisko korzystnie odnoszące się do osoby Dyrektora Gminnego Centrum Kultury Czytelnictwa i Sportu w Bochni Jana Trusia – powyższe istotnie wzięto pod uwagę przy ocenie wszystkich okoliczności towarzyszących przedstawionemu w niniejszym uzasadnienie ciężkiemu naruszeniu podstawowych obowiązków pracowniczych – niemniej ostatecznie jako kluczowe dla złożonego oświadczenia o odwołaniu uwzględniono nieświadczenie pracy przez pracownika bez usprawiedliwienia, powtarzający się charakter takiej aktywności jak i czynienie tego w sposób samodzielny bez oczekiwania na zgodę pracodawcy.