Czym będzie Kampus Salinarny?

Wnioski płynące z warsztatów Charette

Jednym z najciekawszych rozwiązań, wypracowanych podczas warsztatów „Charrette”, zorganizowanych przez bocheńską fundację Salina Nova w dniach od 10 do 14 lutego, była koncepcja powstania tzw. Kampusu Salinarnego.

W trakcie warsztatów ustalono, że najważniejszą jakościową zmianą obszaru śródmiejskiego Bochni będzie „flagowy” projekt Kampusu Salinarnego, który zlokalizowany będzie w sercu miasta, na obszarze Plant i Placu gen. Leopolda Okulickiego. Ma składać się z kilku rozwiązań tematycznych. Poniżej krótkie omówienie każdego z nich.

1. Propozycja utworzenia „Biblioteki Przyszłości”

„Biblioteka Przyszłości” w dawnych stajniach salinarnych, które po rozbudowie i nadaniu im wyjątkowych w skali regionu walorów architektonicznych można przystosować do potrzeby wielofunkcyjnego centrum kulturalno-edukacyjnego, z bogatą ofertą usług i dóbr kultury, prezentowanych w atrakcyjny sposób. Powierzchnia obiektu około 2500 m2. Sugerowane główne funkcje: strefa książki i mediateka z atrakcyjnym dostępem do tradycyjnych zbiorów książkowych i multimedialnych, repozytorium interaktywne, w tym multimedia dla niepełnosprawnych, strefa edukacyjna z czytelnią zbiorów własnych, strefa młodzieży i dzieci starszych oraz kraina bajek. Dodatkową ofertę usług kultury kreować będzie wielofunkcyjne audytorium z przestrzenią na wystawy i ekspozycje, wideo-konferencje, warsztaty literackie i teatralne, eksperymenty literatury i sztuki oraz imprezy towarzyszące m.in. spotkania i odczyty z ludźmi literatury, sztuki i biznesu, koncerty etc. Przewiduje się także miejsce spotkań różnych grup miejskich i integracji wielopokoleniowej oraz kawiarenkę społeczną z zagospodarowaną przestrzenią na otwartym powietrzu.

2. Muzeum tematyczne i „alternatywny dom kultury”

Równoległe sugeruje się wsparcie funkcji kulturotwórczych, takich jak muzeum tematyczne, pracownie artystyczne ze wspólną galerią i przestrzeń dla kultury alternatywnej, budujących odpowiedni klimat miejsca, które staje się specjalną strefą kultury i aktywną, wielopłaszczyznową atrakcją turystyczną miasta Bochnia. Odnowiona infrastruktura kulturalna wraz z „Biblioteką Przyszłości” kreowałyby przestrzeń inspirowaną „duchem miejsca” czyli Forum Kultury „Sal de Bochegna” z bogatą i zróżnicowaną ofertą, adresowaną dla mieszkańców miasta i regionu, a także turystów i przyjezdnych. W tym celu w Zamku Żupnym, po odbudowie w formie z czasów austriackich, proponuje się urządzić Eksperymentalne Muzeum Tematyczne - Dziedzictwa Soli i Techniki Salinarnej, wyposażone w ścieżkę edukacyjną (na wzór Centrum Nauki Kopernik) w powiązaniu z innymi zabytkami na terenie kampusu (kuźnia i lodownia). W Miejskim Domu Kultury, po jego rozbudowie, można urządzić pracownie artystyczne wraz z galerią rzemiosła, designu i sztuki dla młodych artystów oraz „laboratorium” wspierania kultury alternatywnej dla młodych artystów (muzyka, taniec, film, sztuki wizualne). Przewiduje się także przestrzeń na salę koncertowo-teatralną (kameralne koncerty muzyki poważnej i rozrywkowej, przedstawienia teatralne i operetkowe, recitale, występy kabaretowe itp.).

3. Funkcje usług nieuciążliwych

Proponowane usługi, zgrupowane wzdłuż ciągu pieszego: plac Gazaris, plac Pułaskiego - ul. Solna - Rynek - Plac św. Kingi to: pasaż kawiarniany, twórcze pracownie z artystycznymi kafejkami, lokale dla rzemieślników dawnych zawodów np. krawiectwo, szewc, kaletnik itp., przestrzeń dla twórców i artystów regionalnych ze wspólną galerią, turystyczna baza usługowa i gastronomia - jedzenie domowe z kuchni regionalnej. Na Rynku można dodatkowo wykreować cykliczne imprezy o charakterze handlowym typu „zielony targ” i „pchli targ”. Tworzony ciąg stanowiłby pierwszy odcinek Kulturowego Traktu Solnego „Sutoris -Campi”, łączącego szyby Sutoris z obszarem Kampusu, a następnie z szybem Campi. Wzdłuż tego traktu należy zagospodarować pustostany i plomby komunalne m.in. arkady, Rynek 13, „plomba” Rynek 20 (obok Muzeum im. Fischera)

4. Funkcje animacji i integracji społecznej

Dawna siedziba administracji salinarnej (obecnie siedziba Straży Miejskiej) może zostać przekształcona na centrum animacji i integracji społecznej z modelowym w skali regionu ośrodkiem oddolnych inicjatyw obywatelskich i woluntariatu młodzieżowego, a także siedzibami dla stowarzyszeń, fundacji, spółdzielni socjalnych. Dodatkowo w miejscu tym może funkcjonować inkubator przedsiębiorczości kreatywnej ze strefą co-workingu, czyli wspólnymi miejscami do pracy dla osób wykonujących wolne zawody, w tym graficy, webmasterzy, projektanci i architekci itp.

5. Funkcje parkowe i rekreacyjne

Po przeniesieniu placu zabaw na teren boiska szkolnego (Szkoła Nr 2), uporządkowaniu drzewostanu i rewaloryzacji Plant Salinarnych, miejsce to pełniłaby funkcję „Ogrodu Tematycznego „Stawisko-Storynka” z funkcjami parkową i rekreacyjną. Zagospodarowanie tej strefy powinno odwoływać do tradycyjnego układu założenia ogrodowego, stąd pożądane jest przywrócenie dawnego stawu salinarnego (Stawisko) i elementów wodnych (potok Storynka). Opierając się na analizie prac konkursowych uczestnicy warsztatów dostrzegli, że w narożniku północno-zachodnim można rozważyć zlokalizowanie tężni solankowej, jako jednej z atrakcji „Ogrodu Tematycznego”.

6. Inne funkcje, związane z kulturą i edukacją

Plac Okulickiego, który mógłby pełnić nowe funkcje kulturotwórcze jako „Strefa Sztuki i Tożsamości Ars Salis”, podejmująca oprócz działań stricte artystycznych (np. koncerty muzyczne czy projekcje filmowe w plenerze) także lokalne wartości historyczno-patriotyczne oraz wartości kulturowe, związane z tożsamością salinarną miasta. Mogłaby temu służyć adaptacja tej przestrzeni na otwarte instalacje artystyczne, inspirowane historią miasta oraz amfiteatr plenerowy z mobilną sceną, rozkładaną w sąsiedztwie siedziby Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych.

Opracowano na podstawie materiałów wewnętrznych Bocheńskiej Fundacji „Salina Nova”